Nhà trưng bày hiện vật, cổ vật văn hóa Thái Mai Châu

Bên cạnh những bản làng du lịch cộng đồng rất đặc trưng như bản Lác, bản Pom Cọong,… Mai Châu còn được biết đến với Nhà trưng bày hiện vật, cổ vật văn hoá Thái hay Bảo tàng Thái Mai Châu. Đây là một trong số ít những nơi lưu giữ nét văn hóa truyền thống của người dân tộc Thái, tỉnh Hoà Bình.

Nhà trưng bày hiện vật, cổ vật văn hoá Thái toạ lạc tại bản Văn, thị trấn Mai Châu. Đây là một trong những bản hiếm hoi còn lưu lại những nét văn hóa đặc trưng, thuần chất nhất của đồng bào dân tộc Thái ở Mai Châu. Về địa hình thì nơi đây có những lợi thế riêng, có suối, có núi, có cả những thửa ruộng bậc thang,…

Hiện nay, nhà trưng bày có trên 1.000 hiện vật được sưu tầm khắp các vùng miền trên Tổ quốc. Trong đó, quý hiếm nhất phải kể đến hơn 10 cuốn sách chữ Thái, đặc biệt là 3 cuốn gia phả của dòng tộc người Thái cách đây trên 200 năm.

Ngoài ra, ở đây còn có bộ sưu tập đồ sành, sứ với hàng trăm chiếc bát, đĩa, ấm chén có thể có xuất xứ từ thời nhà Lý, vô cùng quý giá. Kỳ công nhất và cũng có giá trị không kém là chiếc sanh đồng bốn quai tay xoắn, nặng 30 kg, khoảng 300-400 năm tuổi. Đây là hiện vật thể hiện tínhcộng đồngrất cao và nó thường được dùng để nấu nướng trong các dịp lễ hội, đình đám của người Thái.

Hầu hết những cổ vật ở đây là những dụng cụ gắn bó với sinh hoạt hằng ngày của người Thái ngày xưa như bộ dụng cụ chế biến lương thực (gồm nồi, niêu cơm, bát, đĩa, mâm, đũa, chum, bầu, cối xay đá); bộ dụng cụ săn bắn hái lượm (gồm bẫy, nỏ, súng chi mai, nơm, đăng, đó...); đèn đất, đèn soi, đèn đi tuần của quan lang thời trước; bộ đồ cúng của thầy mo gồm áo làm phép, trống, chiêng, lịch…

Bộ sưu tập nhạc cụ gồm khèn bè, kèn đám ma, chiêng, cồng, trống, chập chóe, lằng khằng trong ma chay, cưới hỏi. Bộ trang sức gồm dây xà tích, vòng bạc, hoa tai… Mỗi bộ sưu tập thường được bày biện, sắp xếp khoa học, có đánh số thứ tự và có phầngiới thiệubằng tiếng Việt và tiếng Anh.

Bên cạnh bộ sách chữ Thái cổ, bộ rìu đá, bộ dụng cụ của thầy mo, cồng chiêng, khèn bè,… tạiBảo tàng Thái Mai Châucòn có bộ sưu tập tiền giấy từ những năm 1914 đến nay, được đồng bào Thái sử dụng. Cùng với đó là bộ tiền xu, cái có tuổi đời lâu nhất cũng từ năm 1904,… Những hiện vật này, là những dấu mốc cho một quá trình lưu hành tiền tệ của đồng bào dân tộc Thái.

Du khách có thể ghé thăm nhà trưng bày hiện vật cổ vật văn hoá Thái bất cứ thời điểm nào trong năm mỗi khi có dịp ghé thăm Mai Châu. Tuy nhiên thời điểm thích hợp nhất để kết hợp tham quan những địa điểm là mùa Xuân và mùa Thu.